ཚངས་དབྱངས་དྲ་ཚིགས - གསར་འགྱུར།

དམངས་གཙོ།

བདག་ཉིད་ཆེན་མོ་གྷན་དྷི།

ན་བུན་གྱིས་བསྒྱུར།

ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་བམ་མི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་། “རང་སྲིད་རང་སྐྱོང” (Self-government) ནི་སྲིད་གཞུང་གང་དེའི་སྟངས་འཛིན་འོག་རང་དབང་དང་རང་བཙན་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པར་གོ་དགོས།
གལ་ཏེ་ང་ཚོ་རང་དབང་གི་མི་རུ་འཚོ་གནས་བགྱི་མི་ཐུབ་ཚེ། ང་ཚོ “ཆོག་ཤེས” (content) ཉི་ཚེ་བ་ཞིག་གི་ངང་གཏན་དུ་འཆི་ངེས་རེད།
དཔྱོད་ཤེས་ཀྱི་དོན་གནད་ཐད་མང་མོས་ཀྱི་སྤྱི་མཚུངས་འགྲོ་ལུགས་དེ་གཏན་ནས་གནས་ཐབས་མེད་ཅིང་། ཉམ་ང་འཁོས་ཞན་གྱི་གནས་བབ་འོག་ཏུ་མ་ཟད། སོ་སོའི་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་རང་དབང་ཤོར་བའི་མི་ཞིག་ཡོད་མི་སྲིད་པར་ང་ལ་ཡིད་ཆེས་ངེས་རྙེད་བྱུང་།
ང་ཚོས་རང་མོས་སུ་བསྟུན་པར་འདྲ་བའི་བྲན་བསྒྱུར་འོག་དབྱིན་ཇི་སྲིད་གཞུང་གི་གོ་མཚོན་ལ་འགན་བབ་དེ་ཙམ་མེད་སྙམ།
ས་སྟེང་འདིའི་དབང་ཤུགས་ལ་པུས་བཙུགས་ཏེ་བློ་ཐག་རྦད་ཆོད་ཀྱིས་དགག་བཞག་ཚ་ནན་གཏོང་བ་ལས་ལྷག་པའི་སྙིང་སྟོབས་གཞན་གང་ཡང་མེད། རྔམ་བརྗིད་ཇི་འདྲ་ཆེ་རུང་། མིའི་བླ་སྲོག་ལ་ཟུག་རྔུ་ཙམ་ཡང་མེད་དུས། ཡིད་རྟོན་ཧྲིལ་བོ་ཞིག་གི་ཁྲོད་བླ་སྲོག་དེའང་ཁེར་རྐྱང་དུ་འཚོ་རྒྱུ་ལས་འོས་མེད།
ང་ཚོར་འཐོབ་རུང་བའི་ཕྱི་དོན་གྱི་རང་དབང་དེ་ནི་ཏག་ཏག་ནང་དོན་གྱི་རང་དབང་དང་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་། དེ་འདྲའི་རང་དབང་ཞིག་འཕེལ་ཞིང་བསྐྱེད་པ་ལ་ང་རང་ཚོས་ནན་ཏུར་བསྐུལ་ངེས་ཡིན། གལ་ཏེ་འདི་ནི་རང་དབང་གི་ལྟ་བ་ཡང་དག་ཅིག་ཡིན་དུས། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ནང་དོན་གྱི་རང་དབང་ལ་ལེགས་བཅོས་དང་དཔྱིས་ཕྱིན་ཡོང་བ་དམིགས་སུ་འཛིན་དགོས་པ་གོར་མ་ཆག།
ངེས་པ་དོན་གྱི་དམངས་གཙོ་རིང་ལུགས་ནི་འཚེ་མེད་ཞི་བ་རྣལ་མ་ཞིག་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱི་རང་དབང་སྲུང་འཛིན་བགྱིད་པའི་དོན་ཡིན། དེའི་རྐྱེན་པས། ཁོས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་། མཐར་ཐུག་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་ཡང་འགན་སྲུང་ཐུབ་པར་བྱེད།
དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་དེའི་ངེས་ཟིན་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་བྱ་བཞག་ཅིག་རེད། དམངས་གཙོའི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་གི་ཞེ་འཁོན་དང་། རྨོངས་རྟུལ། རྣམ་རྟོག་བཅས་ནི་སྲིད་གཞུང་གང་དེ་མུན་ནག་གམ་རང་གི་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་ཉེར་ལེན་དུ་འགྲོ་སྲིད།
ངའི་མི་རིགས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་འོག་གཉོམ་ཆུང་འཁོས་ཞན་དག་ལའང་བཙན་དབང་ཅན་དང་འདྲ་མཉམ་གྱི་གོ་སྐལ་ཐོབ་ཅིང་། དེ་ཡང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་ཁོ་ནར་མ་གཏོགས་གཞན་གང་དུའང་འབྱུང་མི་ཐུབ།
ཁེ་དབང་གི་འབྱུང་རྩ་དངོས་ནི “འགན་འཁྲི” (duty) ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་རང་འཁྲིའི་འགན་བབ་འཁུར་ཏུ་ལེན་ན། ང་ཚོའི་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཁེ་དབང་དག་འཚོལ་ཞིང་བསྙེག་པར་ཐག་མི་རིང་།
གལ་ཏེ་ང་ཚོས་གཟུར་མེད་ཀྱི་འགན་འཁྲི་རྨང་ནས་དོར་ཏེ་ཁེ་དབང་ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་འདུར་ཚེ། དེ་ནི་ནམ་ཡང་ཟིན་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་དངོས་རིགས་ཤིག་སྟེ་ང་ཚོར་བྱོལ་ཅིང་། ང་ཚོ་དེའི་རྗེས་སུ་ཅི་ཙམ་བསྙེགས་པ་དེ་ཙམ་དུ་དེའང་རྒྱང་ནས་རིང་དུ་བྱེར་འགྲོ།
ང་རང་ལ་མཚོན་ན། སྲིད་དོན་གྱི་དབང་ཤུགས་ནི་ལྡོག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་རེད་ཀྱང་། འཇོན་ནུས་ཅན་གྱི་མིའི་ཐབས་ཇུས་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་གྲུབ་ཆ་རེ་རེའི་ཁྲོད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཆེས་ལེགས་ཤོས་དེ་རེད་འདུག།
དོན་དངོས་ཀྱི་དམངས་གཙོ་ནི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འབྲས་རྟགས་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ང་རང་ཡིད་ཆེས་ཡོད། འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་རྒྱལ་ཕྲན་ཟླ་སྒྲིལ་གྱི་གྲུབ་ཚུལ་དེ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་གཞི་རྩའི་ཐོག་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐུབ་ཅིང་། དྲག་པོའི་དབང་དུ་སོང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་གཞག་ཡོད་ཚད་བློས་གཏོང་རྒྱུ་ལས་མ་འདས།
ངའི་འདོད་དོན་ནི། ང་ཚོ་མོས་པའི་སྲིད་གཞུང་དེ་ནི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སམ་བཙན་དབང་གི་འོག་ནས་མ་ཡིན་པར། བཅོས་སྒྱུར་གྱི་སྟེང་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་པར་སྨོན་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་གལ་ཏེ་མི་རྒྱུད་དཀར་པོའི་དམག་དཔུང་གིས་མི་རྒྱུད་ནག་པོ་བྲན་ཏུ་འགོད་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་ཅིག་ཡིན་ན་ནི། ང་ཚོར་ཟིང་རྙོག་གི་མཁོ་སྒྲུབ་ཅིག་གཞར་ཡང་མ་མཆིས།
   དོན་ཅི་ཞིག་འབྱུང་ཡང་ང་ཚོས་མི་གྲངས་རྩིས་བཤེར་བྱ་རྒྱུ་མིན། ཉི་མ་དེ་རིང་གི་གནས་སྟངས་ལས་ཀྱང་ཆེས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་མིན་ཡང་། ཁོང་ཚོས་དེ་སྔོན་ལྟར་ང་རང་ཚོར་བཙན་གནོན་དང་བཙན་འཕྲོག་གི་སྦྱོར་ངན་གཅིག་མཚུངས་ཤིག་མྱོང་དུ་འཇུག་རྩིས་རེད།
ངས་ནི་གང་ཟག་སྒེར་གྱི་རང་དབང་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་ཀྱང་། ཡིན་ནའང་ཁྱེད་ཀྱིས་མི་དེ་ནི་རླབས་ཆེ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མི་བརྗེད་པར་གྱིས། ཁོས་རང་ཉིད་ཀྱི “རང་དོན་རིང་ལུགས” (individualism) དེའང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོའི་འཕེལ་རིམ་དང་བསྟུན་ཏེ་ད་ལྟའི་གནས་བབ་འོག་ནར་སོན་པ་ཡིན་ལ།
འགོག་རྒོལ་མེད་པའི་རང་དོན་རིང་ལུགས་ནི་ཤིང་ནགས་ཁྲོད་ཀྱི་འཚོ་བའི་འགྲོ་ལུགས་ལེགས་པོ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བཀག་རྒྱ་དང་མི་སྒེར་གྱི་རང་དབང་བར་གྱི “དབུ་མའི་ལམ་ཕྱོགས” (the mean) ལ་རྒོལ་རྡུང་གཏོང་བའི་སྦྱོར་བ་ཉམས་སུ་མྱངས་ཤིང་། ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སླད་དུ།
   སྤྱི་ཚོགས་གང་དེའི་བཀག་རྒྱར་བསྟུན་ཤེས་བྱ་བའང་སྐྱེས་བུ་སྒེར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྤུས་ཀའམ་རིན་དོད་མཐོར་འདེགས་གཏོང་བ་དང་། འགྲོ་བ་མི་ཚང་མ་ཚོགས་སྡེ་གཅིག་གི་ཚོགས་མི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ངེས་ཤེས་རྙེད་པ་ཡིན།
བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་གོམས་གཤིས་ནི་ཐུན་མོང་གི་བཟོད་བསྲན་ཏུ་མཐོང་རྐྱེན། འཆར་རྟོག་མི་འདྲ་བའི་གྲུ་ཟུར་རེ་རེ་ནས་ང་ཚོས་དྲང་བདེན་ངེས་ཤིང་། མིའི “དཔྱོད་ཤེས” (Conscience) ཀྱང་གཅིག་མཐུན་གྱི་ཆོས་ཤིག་མིན་སྟབས། དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་སྒེར་སོ་སོའི “སྤྱོད་ལམ” (conduct) གྱི་སྣེ་ཤན་པ་ཆེས་ལེགས་པོ་ཞིག་ཡིན། མིའི་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱི་རང་དབང་དང་ལྷན་ཅིག།
འགྲོ་བ་མིའི་སྟེང་བཙན་འགེལ་བྱེད་པའི་སྤྱོད་ལམ་དེ་ནི་བཟོད་དཀའ་བའི་ཇུས་གཏོགས་རིགས་ཤིག་རེད།
ལར་ཤེས་རིག་སྣ་མང་གི་ལྟ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དག་དགྲ་རུ་འཛིན་པར་གོ་མི་རུང་། དེ་ལྟར་བགྱིས་ཚེ། ངའི་བདག་མོ་དང་ངེད་གཉིས་ཀ་གཞན་གྱི་དགྲ་ཟླར་འགྱུར་སྲིད། མིའི་ཡུལ་འདིར་ང་རང་ལྟ་གྲུབ་ཆིག་རྐྱང་གི་གང་ཟག་གཉིས་དང་ཕྲད་པར་མ་བྱུང་། ངེད་རང “བྲམ་ཟེའི་ཆོས” (Gita) བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས།
ངས་རྒྱུན་པར་རིང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་གྲུབ་མཐའ་གཞན་པར་བརྩི་མཐོང་བྱེད་ཅིང་། ཆོས་ལུགས་གང་དེའི་མི་རིགས་ལའང་རང་གི་ཉེ་དུ་ཀུན་དང་འདྲ་བར་བརྩེ་བ་བཅངས་ཡོད།
ངས་ནི་བགྲང་དུ་མེད་ཅིང་བླ་རུ་མཐོ་བའི “གྲུབ་མཐའ” (doctrine) ཁག་དབར་གྱི་ལྟ་བ་ཕྱོགས་རེ་བར་ཡིད་མི་རྟོན། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡང་ལེགས་པོར་མཐོང་མཁན་བརྒྱ་ཆའི 51 དང་མོས་པ་འཆང་མཁན་བརྒྱ་ཆའི 49 ལྷག་ཅིག་ཟིན་པའི་དད་ལྡན་མི་མང་གིས་རང་གི་གཅེས་སྲོག་ཀྱང་འདོར་བར་སྤོབས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་འགྲུབ་ཆེད་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་རེད། དེ་ལྟའི་ལྟ་གྲུབ་ནི་ཡ་ང་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་ཞིག་སྟེ། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་ཀྱིན་ཡོད། མིའི་རིགས་ཀྱི་དབུ་འཕང་མཐོ་རུ་འདེགས་པའི་རིང་ལུགས་ཁོ་ན་ད་གཟོད་ཡང་དག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གཞན་དོན་དུ་རང་དོན་བློས་གཏོང་ཆེན་པོ་ཞིག་ལས་ལེགས་འགྲུབ་འབྱུང་གི་ཡོད།
རང་གི་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱི་སྐུལ་འདེད་ལ་གདོང་གཏོད་པའི་མི་དེ་ནི་དོན་གོ་ཅི་ཡང་མི་ཆོད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་སྟེ། ཁོས་གཞན་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ཅི་རིགས་ལ་མགོ་བོ་སྨད་རྐྱང་བྱེད་ངེས། གལ་ཏེ་ཁོ་པར་རང་ཉིད་བརྟན་བརླིང་དང་འཁྲིད་སྟོན་བྱེད་པའི་སེམས་གཏིང་གི་གདུང་འབོད་ཙམ་ཡང་མེད་དུས། ཁོ་རང་གཏད་སོ་བྲལ་བའི་གྲུ་གཟིངས་ཤིག་དང་འདྲ་བར་མཚོ་རླུང་གིས་བསྐྱོམ་ཡོང་།
མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་འབེན་ཞིག་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་གི་སྒྲོམ་གཞིའི་ཁྲོད་རྒྱལ་ཁབ་དེའང་དྲག་སྤྱོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་ལྟ་བུ་ཡིན། མི་སྒེར་རེ་རེར་ཤ་ཁྲག་གདོས་བཅས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་བདོག་ཀྱང་། རྒྱལ་ཁབ་ནི་སྲོག་མེད་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་ཤིག་ཡིན་དུས། དེ་ལའང་དེ་ཡིས་གསོན་ཤུགས་བསྩོལ་རྒྱུ་ལས་གང་དེའི་དྲག་སྤྱོད་ཀྱི་རང་གཤིས་བསྒྱུར་མི་བཏུབ།
དེང་གི་དམངས་གཙོའི་དུས་འདིར་ཀུན་གྱིས་དམངས་གཙོ་ནི་མེད་མི་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་འདོད་དེ། རྒྱལ་དམངས་ཀྱི་བརྩོན་སེམས་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བ་ལས་ད་གཟོད་འདུན་མ་དེའི་འབྲས་སུ་སྨིན་པ་རེད། དེ་ཡང་ཟད་དུ་མེད་པའི་མིའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཕུགས་བསམ་ཞིག་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ལ་ཆེས་ལེགས་པར་འཁུམས་ཀྱང་། སྤྱི་ཚོགས་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི“འདུ་ཤེས” (conscious) བསྐྱེད་མི་ཐུབ། རང་དབང་ནི་ཁྲག་དྲི་བྲོ་བའི་དམར་གསོད་ཆེན་པོ་ཞིག་ལས་འཐོབ་ཀྱི། གཡོ་ཟོལ་གྱི་སྦྱོར་ངན་ཙམ་ལས་མི་ཐོབ་པར་ངས་ཡིད་ཆེས་གཙང་མ་བགྱིད།
གལ་ཏེ་རང་དབང་གི་རིན་ཐང་གཞལ་ཚེ། རང་དབང་གི་གནད་དོན་དེའང་འཕྱ་དམོད་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་བར་མ་ཟད། རང་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་མི་ཀུན་གྱི་སྡེབ་འཚོང་ཐད་དུའང་གཏོར་བརླག་ཐེབས་ངེས། མི་སུ་ཞིག་གི་ལག་ངོར་ཉེས་མེད་མི་དམངས་ཚོའི་ཁྲག་དམར་འགོས་ན། ཁོ་པ་ཚོའི་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོ་དེའང་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཏུ་ནམ་ཡང་འགྱུར་མི་སྲིད།
མི་རྒྱུད་དཀར་པོའི་འགན་ཁུར་དངོས་ནི་མི་རྒྱུད་ནག་པོ་ཚོར་ཕྱི་ཚུལ་གྱི་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་རང་རློམ་དང་ཁེངས་དྲེགས་ཆེན་པོའི་ངང་མིའི་ཤ་མདོག་ལ་བལྟོས་ཏེ་བྲན་ཏུ་གཟུད་རྒྱུ་དེ་མ་ཡིན་པར། རང་གི་བྲང་ཁོག་ཏུ་ཟ་བཞིན་པའི་གཡོ་ཁྲམ་མཇུག་ལྡོག་རྒྱུ་དེ་རེད།
   ད་ནི་མི་རིགས་དཀར་པོས་ཀྱང་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་དང་ཁེ་དབང་འདྲ་མཉམ་གྱི་བརྩི་འཇོག་བྱེད་པའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་འདི་ཉིད་མ་གཞི་ནས་བགྲོད་ལམ་ཞིག་གི་བཞི་མདོར་གནས་ཤིང་། དེ་ཡང་མིའི་འགྲོ་ལུགས་དང་ནགས་ཚལ་གྱི་འགྲོ་ལུགས་གཉིས་དབར་གདམ་གསེས་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན།
ཉེན་ཁ་གང་ཡང་མེད་ས་ན་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཀྱང་ཡོད་མི་སྲིད་ལ། ལོག་སྤྱོད་དང་དམའ་འབེབས་ཀྱི་གོ་སྐལ་ཇི་ལྟར་མོད་ན་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོད།
དམངས་གཙོ་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་ལའང་བཟོད་དཀའ་བའི་བརྙས་བཅོས་དང་ལོག་སྤྱོད་ཀྱི་འགན་དབང་ཡོད། དེས་ན། ལེགས་བཅོས་གཏོང་བ་ནི་མ་མཐར་ཡང་འབྱུང་ཉེན་གྱི་ལོག་སྤྱོད་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏོང་བ་ཡིན་གྱི། དམངས་གཙོ་ལ་བཞོལ་བ་ཡེ་ནས་མ་རེད།
སྲིད་གཞུང་ལེགས་པོ་ཞིག་གིས་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་ཚབ་བྱེད་མི་ཐུབ་ལ། གང་ལའང་མི་གཏོགས་པར་བརྩོན་པའི་རིག་གནས་དེ་གཞར་ཡང་འཚོ་མི་བཏུབ།
མི་ཞིག་རང་གི་ཡིད་རྟོན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་འགྲེངས་ཏེ་བསམ་ཚུལ་འཆད་དགོས། ཚབས་ཆེ་བའི་མེ་སྐྱོན་ཁྲོད་འགན་ཁུར་ཅི་ཡང་མེད་པའི་མི་དེར་བཟོད་གླགས་བྱེད་དཀའ་བ་ཞིག་ཡིན།
དཀོན་མཆོག་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་འཚོ་ལུགས་དང་འབྲལ་དུ་མེད་དུས། དེ་ལའང་མིང་བྱང་གཞན་ཞིག་གི་སྟེང་ནས་འབོད་ངེས། སྐད་ཆ་གཞན་ཞིག་གིས་བཤད་ན། མིའི་འགྲོ་ལུགས་དང་སྒྲིག་བཟོ་བ་གཉིས་ཟུང་དུ་སྒྲིལ་ཡོད་པ་རེད།
སྲིད་གཞུང་གི་ལེགས་ཉེས་གང་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་། “དམངས་གཙོའི་བླ་སྲོག” (The spirit of democracy) ནི་དྲག་ཤུགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་གསར་འཛུགས་བྱེད་མི་བཏུབ།
གལ་ཏེ་རྒྱ་གར་བས་ཀྱང་རང་ཉིད་བདེན་པར་བརྟོད་དེ་བརྩེ་བའི་རམ་འདེགས་ཁོ་ནར་བརྟེན་ནས་སྡོད་ཚེ། དེ་ཡང་མི་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་མི་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱའམ་སྙམ་པར་བསྡད་དེ། མཐར་རང་ཉིད་རྩ་བ་ནས་བརླག་པ་དང་གཉིས་སུ་མེད་དོ།།